De risico’s van thuiswerken

En wat je kunt doen om met energie aan de slag te blijven…

Martine Voskuil, trainer en psycholoog, is expert op het gebied van vitaliteit en gelukkig werken. We praten met haar over de risico’s van thuiswerken, wat je kunt doen om met energie aan de slag te blijven en hoe je als leidinggevende daarin een rol kunt spelen.

Wat is volgens jou de invloed van thuiswerken op het welzijn van mensen?

Eén van de gevolgen is dat werk en privé veel meer door elkaar lopen en dat geeft risico op overbelasting. We hebben momenten van rust en ontspanning nodig om op te laden. Ons geluksgevoel in Nederland is op dit moment gedaald van gemiddeld een 7,5 naar een 6,4. Maar dat heeft natuurlijk niet alleen te maken met het thuiswerken, ook de zorgen en onzekerheden van de corona-epidemie spelen hier een rol in.

Door het thuiswerken is er minder structuur van buitenaf en het is moeilijker om die zelf aan te brengen. Mijn eigen wekker staat nu ook wat later dan normaal. Daarnaast geven mensen aan dat ze contact missen met collega’s. Voor de gezelligheid, maar ook om even vijf minuten advies te vragen. De drempel om daarvoor de telefoon te pakken, ligt toch hoog.

Thuiswerken heeft ook positieve effecten. Mensen hebben geen reistijd en ze hebben meer vrijheid in hoe en wanneer ze werken. Ook worden ze minder gestoord, waardoor ze geconcentreerd kunnen doorwerken. De meeste mensen zien de combinatie van thuis en op kantoor werken als ideaal. In de toekomst willen ze graag deze “best of both worlds” hebben.

Wat zijn de grootste valkuilen van thuiswerken?

Nu we gedwongen alleen maar thuiswerken, is er een disbalans tussen onze energiebronnen en stressfactoren. We krijgen minder energie uit ons werk, terwijl onze stress is toegenomen. Sowieso is dit bij veel mensen al een enigszins wankel evenwicht. Nu hebben alle veranderingen en zorgen die in korte tijd op ons af zijn gekomen, deze balans verder verstoord. Dit geldt in het bijzonder voor ouders van jonge kinderen, die continu het gevoel hebben ‘aan’ te staan.

Sommige mensen werken juist harder als ze thuis werken. Ze vinden het moeilijk om te stoppen, ook omdat hun inspanningen niet gezien worden. Anderen vinden het juist moeilijker om zich te concentreren zonder de gewone werkomgeving. Tot slot krijg ik klachten van mensen over de veelheid van online meetings. Die zijn vermoeiender dan gewone vergaderingen, onder andere omdat onze hersenen niet gebouwd zijn voor contact met tien mensen tegelijk op één scherm. Ook zitten mensen vaak verkrampt in één houding achter een scherm.

Heb je tips voor mensen die na een dag thuiswerken meer energie willen hebben?

Probeer grenzen te trekken tussen je werk en privéleven, zowel in tijd als in ruimte. Laat ’s avonds het werk ook echt achter je, dus ruim het op als je in de woonkamer gewerkt hebt. Lees niet ’s avonds nog even je werkmail. Je hebt goede rust en ontspanning nodig, óók om de volgende dag weer met nieuwe energie aan het werk te gaan. Neem goede pauzes waar je van oplaadt.

Ten tweede, doe dingen waar je energie van krijgt. Ik volg zelf een online training, van het leren krijg ik energie, maar misschien nog wel het meest van het contact met mijn medecursisten. Contact missen we het meest, dus zoek dat ook op. Vraag om hulp. Als je bang bent om je collega te storen, kun je dat gewoon vragen “Ik wil graag je advies, wanneer komt jou dat uit?”.

Ten derde, maak een wekelijkse -haalbare- planning, die geeft structuur en focus. Zet daarop niet alleen zaken die je móet doen, maar ook dingen die je wíl doen. Want juist dat zijn je energiebronnen.

Ten vierde, laat je telefoon en computer af en toe in de steek en beweeg! Mijn persoonlijke favorieten zijn gek dansen met mijn puberkinderen en voetballen met het hele gezin, maar je kan zelf vast bedenken wat jouw favoriete manier is.

Mijn laatste tip komt uit de gelukspsychologie: count your blessings! Wat is er voor moois gebeurd, waar je dankbaar voor bent? Welk compliment kan je jezelf vandaag geven?

Kunnen leidinggevenden wat doen om hun mensen met energie thuis te laten werken?

Jazeker. De leidinggevenden die ik spreek doen trouwens al ontzettend hun best om zelf contact te houden met hun medewerkers, dat is natuurlijk heel waardevol. Ook organiseren veel leidinggevenden sociale activiteiten, om op een ontspannen manier contact met elkaar te hebben. Ik heb een dance challenge voorbij zien komen, pub quizes en een vrijdagmiddag borrel met iedere week een andere mystery guest. Ik denk dat dit echt in de behoefte aan contact en plezier voorziet. Wat leidinggevenden ook kunnen doen, is afspraken maken om het contact tussen collega’s te bevorderen. Bijvoorbeeld afspreken dat je elkaar ook kort kunt bellen voor hulp, of een buddy-systeem instellen waarin mensen elke dag even contact met elkaar hebben. Dan hoef je het als leidinggevende ook niet allemaal zelf te doen.

Verder kun je kun je kijken of je de harde werkers het vertrouwen kunt geven dat ze genoeg doen. Bijvoorbeeld door afspraken te maken over output of door aan te geven dat je weet dat ze genoeg doen.

Ik merk dat wat diepgaander aandacht mensen ook erg goed doet. Door echt even stil te staan bij wat er bij hen leeft en wat ze nodig hebben. In onze trainingen doen wij vaak een check-in waarin dit soort vragen gesteld worden. Het werkt heel verbindend als mensen in een team van elkaar net even wat meer horen dat wat er op de oppervlakte leeft.

En last but not least: vergeet ook als leidinggevende jezelf niet. Je kan veel betekenen voor je medewerkers in deze tijd, maar je kan niet alles oplossen. Voor een deel hebben we ook te accepteren hoe het is, dat geeft ook rust.