Zelforganisatie kan niet zonder persoonlijk leiderschap

3 redenen waarom persoonlijk leiderschap een must is bij implementatie van zelforganiserend werken

Laten we beginnen met een visie op zelforganisatie. Wat is het eigenlijk? En waarom wordt het ook wel het nieuwe organiseren genoemd? Het uitgangspunt is dat we organisaties niet meer zien als machines, maar als natuurlijke organismen. In de natuur is er ook niet één opper-boom in het bos die bepaald hoe het bos eruit moet zien. Welke planten er moeten groeien en hoe vaak er regen komt. En toch… een ecosysteem is wonderlijk mooi en efficiënt georganiseerd.

Het doel van zelforganisatie

Een onderdeel van deze nieuwe management paradigma is zelfsturing of zelforganisatie. Het doel is dat er een dynamische omgeving wordt gecreëerd waarbij elke spanning, waar of door wie die ook wordt opgepikt gebruikt wordt om meer helderheid te scheppen en de organisatie een stapje dichter bij zijn doel te brengen. Niet af en toe maar continue en systematisch.

Meditatie en zelforganisatie

Je zou kunnen stellen dat zelforganisatie lijkt op meditatie. Je creëert een staat van zijn die je niet hoeft te sturen, maar die ontstaat als je oog hebt voor wat zich aandient. Geen boekwerken vol met een groei-meer-jaren-plan maar focus op wat er nu gebeurt. Natuurlijk gebruik je nog wel je hersenen, maar ze zijn niet meer leidend. Intuïtie, aanvoelen en inzichten zijn belangrijke informatiebronnen. Het vraagt om een ander soort bewustzijn. Daarom is persoonlijk leiderschap een must bij implementatie van zelforganisatie!

1. Afstemming op jezelf

Persoonlijk leiderschap gaat om leiding nemen over je leven. Dit houdt in dat je je bewust wordt van je behoeftes, van je acties, van je lijf, je gevoelens. Maar ook van de manier waarop je communiceert, met jezelf of met anderen. Het gaat erom dat je afstemt op jezelf en gehoor geeft aan jouw belevingswereld. We laten ons vaak afleiden, maar weg van de ruis, in de stilte, vinden we de verbinding met onszelf.

Als alles er mag zijn dan hoef je niet met een masker op te leven. En als je met deze heelheid op je werk kan en durft te verschijnen, hoef je je ook niet anders voor te doen dan je bent. Geen ego gedreven gedoe meer, maar veel meer acties die ontstaan vanuit liefde voor jezelf, je collega’s, je klanten en de organisatie. Op die manier kan je als individu duurzaam waarde toevoegen aan de organisatie.

2. Afstemming op het team

Wat is mijn rol binnen het team? Wat speelt er in het groeps(on)bewuste? Wat is mijn aandeel? Wat neem ik mee? Wat kan ik brengen? Wat heb ik nodig van het team? Deze vragen helpen je om af te stemmen op het team. Door regelmatig de tijd te nemen om de inzichten die volgen met je teamleden te bespreken, creëer je een dynamische en vruchtbare groepscohesie.

Als ieder teamlid actief bijdraagt aan het op peil houden van de spreekwoordelijke golflengte is het natuurlijk gevolg dat er waardevolle dialogen plaatsvinden. Een feedbackcursus of teambuildingsessie is meer een extra inspiratie als een noodzaak. De energie stroomt en elk teamlid neemt eigenaarschap, klinkt goed toch?!

3. Afstemming op de organisatie (en haar visie evolutief doel)

Als je gaat werken in een zelforganiserende of zelfsturende organisatie is het belangrijk dat je nagaat of je je met alles wat je hebt in wil zetten voor hun (evolutief) doel. Komt hun visie overeen met die van jou? Hetzelfde geldt natuurlijk als je te maken krijgt met het implementeren van zelforganisatie. Een goed moment om te checken of deze beweging bij je past.

Waarom is dit zo belangrijk? Het is belangrijk dat je je eigen levensmissie eert én die van de organisatie waar je onderdeel van bent. Een organisatie is niets zonder haar mensen. Jij maakt het verschil. Als jij je vanuit heelheid kan verbinden en inzetten voor het evolutief doel en 100% achter de visie van de organisatie staat, draag je bij aan dat wat wil gebeuren. En dat kunnen hele mooie dingen zijn!

Meer lezen over het nieuwe management paradigma? Frederic Laloux heeft er een tof boek over geschreven: Reinventing organizations.

Geschreven door: Susanne Amoraal